Τη συζήτηση για την ποιότητα των τροφών στα κυλικεία τη θυμάμαι από τότε που ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο (δηλαδή αρκετά χρόνια πριν), αλλά μέχρι και σήμερα ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει. Και αυτό γιατί λογικά παραπονιέται ο υπεύθυνος του κυλικείου ότι η επιχείρησή του πέφτει έξω, καθώς τα παιδιά ελάχιστο τζίρο του κάνουν σε φρούτα και λαχανικά και επιπροσθέτως τη σοκολάτα και τα πατατάκια τους θα τα αγοράσουν στο διάλειμμα από το μαγαζί που είναι έξω από το σχολείο. Γιατί όμως τα παιδιά προτιμούν αυτές τις ανθυγιεινές τροφές και όχι τα πολύ θρεπτικά φρούτα, λαχανικά και τους χυμούς τους;
Στην Αμερική ένα παιδί 12-19 ετών ξοδεύει 104 δολάρια την εβδομάδα για το γρήγορο φαγητό και το σημαντικότερο είναι ότι......
τα τελευταία 5 χρόνια το ποσό αυξήθηκε κατά 40% περίπου. Είναι ξεκάθαρη λοιπόν η τάση το παιδί να θέλει να τρώει εκτός σπιτιού. Ο ρόλος της μητέρας είναι καθοριστικός σε αυτή την τάση. Η Patricia Anderson, καθηγήτρια οικονομικών στο πανεπιστήμιο Dartmouth στην Αμερική, σε μελέτη της, βρήκε πως στις οικογένειες όπου η μητέρα αύξησε το χρόνο εργασίας της από 20 σε 27 ώρες την εβδομάδα, στα παιδιά τους αυξήθηκε η εμφάνιση του ποσοστού παχυσαρκίας από 2 σε 10%.
Γίνεται σαφές δηλαδή, ότι όταν η μητέρα αυξήσει το χρόνο εργασίας της, αυξάνονται οι πιθανότητες να μην ετοιμάσει σπιτικό φαγητό και το παιδί, ως φυσικό επακόλουθο, να στραφεί στο έτοιμο φαγητό. Το έτοιμο φαγητό για να πουλήσει είναι πλούσιο σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη, φτηνά υλικά για τη βιμηχανία τροφίμων, που όμως με ειδικές συνταγές μετατρέπονται σε πεντανόστιμα γαριδάκια, πατατάκια, κρουασάν, σοκολατοειδή και τόσα άλλα που δελεάζουν τη γεύση του παιδιού και το οδηγούν στον αναπόδραστο δρόμο της υπερκατανάλωσης και της παχυσαρκίας.
Όμως, το μεγαλύτερο όπλο του γρήγορου φαγητού είναι τα τεράστια ποσά που δαπανώνται στο marketing. Υπολογίζεται ότι περίπου 36 δισεκατομμύρια δολλάρια ξοδεύονται ετησίως σε διαφημιστικές εκστρατείες από τη βιομηχανία τροφίμων. Και δεν είναι μόνο η άμεση διαφήμιση στην τηλεόραση. Τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία τροφίμων έχει διεισδύσει στο χώρο των κινηματογραφικών ταινιών και των εκπομπών στην τηλεόραση επηρεάζοντας με έμεσσο, αλλά πολύ αποτελεσματικό τρόπο τη συνείδηση και τις επιλογές των παιδιών. 'Ετσι, για παράδειγμα, το 2006 οι ταινίες 'Superman Returns' και 'Pirates of the Caribbean' χρησιμοποιήθηκαν για να προωθήσουν κατεψυγμένες βάφλες και πατατάκια. Πιο πρόσφατα, στην τανία 'Iron man' θαυμάσαμε τον ήρωα να απολαμβάνει το burger του λίγο πριν αναλάβει δράση.
'Ολα αυτά, όχι απλώς επηρεάζουν τις διατροφικές επιλογές του παιδιού αλλά το κατευθύνουν προς το μέρος που το κέρδος της βιομηχανίας τροφίμων επιτάσσει, με συνέπειες αρνητικές στο βάρος και στην υγεία, γενικότερα. Αν μάλιστα σε αυτά συνυπολογίσουμε ότι τα χρήματα που δαπανώνται για την αντίστοιχη προώθηση των φρούτων και λαχανικών είναι σχεδόν 'ψίχουλα', τότε εύκολα αντιλαμβανόμαστε γιατί τα σημερινά παιδιά δεν έχουν σωστές διατροφικές συνήθειες.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Τα όπλα, λοιπόν, που έχουμε είναι δυσανάλογα όσον αφορά τα οικονομικά μεγέθη. Το γρήγορο φαγητό έχει να κάνει με δισ., ενώ τα φρούτα και λαχανικά με λίγα εκατομμύρια.
Πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε πιο ελκυστικά τα φρούτα και τα λαχανικά για τα παιδιά μας; Ο Brian Wansink, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Cornell στη Νέα Υόρκη, μελετώντας τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών παρατήρησε κάτι αξιοπερίεργο σε ένα νηπιαγωγείο: τα παιδιά είχαν μία ιδιαίτερη προτίμηση στο μπρόκολο, ένα λαχανικό που η πλειοψηφία των συνομηλίκων τους συνήθως απεχθάνεται. Διεπίστωσαν ότι η προτίμηση αυτή είχε να κάνει με τους νηπαγωγούς του συγκεκριμένου κέντρου, που λέγοντάς τους ιστορίες την ώρα του φαγητού παρομοίαζαν το μπρόκολο με δέντρο την εποχή των δεινοσαύρων και τα παιδιά προσποιούνταν ότι είναι οι δεινόσαυροι που τρώνε τα δέντρα. Σε ένα άλλο νηπιαγωγείο, παρατήρησαν μια αντίστοιχα ισχυρή προτίμηση στο σπανάκι που πήγαζε από τον γνωστό ήρωα των κόμικς Ποπάυ, που τρώγοντάς το γινόταν πιο δυνατός.
Οι παρατηρήσεις αυτές έκαναν τον Brian Wansink και τους συνεργάτες του να σκεφτούν ότι αποδίδοντας στα φρούτα και τα λαχανικά μία θρεπτική τους ή και μη ιδιότητα, αυτόματα καθίστανται μια πιο ελκυστική τροφή για τα παιδιά. 'Ενα έξυπνο, αλλά πάνω από όλα χαμηλού κόστους μάρκετινγκ. 'Ετσι λοιπόν, πήγαν στο εστιατόριο ενός ολοήμερο σχολείου και μετονόμασαν το πιάτο με τον αρακά 'power peas' δηλαδή δυναμωτικό αρακά. Η αλλαγή αυτή του ονόματος διπλασίασε τις μερίδες που καταναλώθηκαν στο εστιατόριο. Το πιο εντυπωσιακό από όλες τις παρεμβάσεις αυτές συνέβη στο χυμό των λαχανικών, όπου μέχρι τότε σχεδόν κανένα παιδί δεν τον προτιμούσε. 'Οταν όμως τον βάπτισαν 'rainforest smoothie' εξαντλήθηκε από την πρώτη μέρα.
Η ίδια ομάδα συνέχισε τα πειράματά της και σε άλλα σχολεία με παρόμοια αποτελέσματα. 'Ετσι, για παράδειγμα, πήγαν στο κυλικείο ενός σχολείο που πουλούσε ελάχιστα μήλα μέχρι τότε. Μόλις όμως τους κόλλησε μία ετικέτα με τον τόπο προέλευσής τους (πχ California apples) τότε οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 16%. Προχωρώντας ένα βήμα παραπάνω μετέφεραν κάθε μήλο σε ειδική ατομική συσκευασία και οι πωλήσεις αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο, κατά 22%.
Γίνεται λοιπόν σαφές ότι το μάρκετινγκ, ο τρόπος δηλαδή που θα επικοινωνήσεις κάτι αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο στην επιλογή τροφών. Το γρήγορο φαγητό έχει σύμμαχο τη βιομηχανία τροφίμων που επενδύει πολλά λεφτά και εκπαιδεύει ειδικούς επιστήμονες για να το κάνει. Το κέρδος είναι τεράστιο καθώς το κόστος τέτοιου είδους τροφών είναι πολύ χαμηλό, αφού η ποιότητά τους είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Αντίθετα, τα φρούτα και τα λαχανικά, δυστυχώς έχουν ως μόνο τους όπλο την τεράστια θρεπτική αξία, που όμως ούτε και αυτή επικοινωνείται σωστά στο παιδί. Και πώς να γίνει αυτό αφού οι γονείς σήμερα ελάχιστα ασχολούνται με τη διατροφή του παιδιού τους, δεν τους πολυνοιάζει αν το παιδί τους δεν φάει τα φασολάκια του, καθώς η σίγουρη λύση του fast-food της γειτονιάς αποτελεί εγγύηση ότι κανείς δεν θα μείνει νηστικός και πάνω από όλα τα παιδί τους δεν θα γκρινιάζει;
Ας σταματήσουμε λοιπόν να κατηγορούμε το κράτος, τα κυλικεία και τις μεγάλες εταιρείες τροφίμων για την κακή διατροφική αγωγή των παιδιών μας και ας κοιταχτούμε στον καθρέπτη για να αναζητήσουμε τους υπαίτιους. Αναρωτηθήκαμε ποτέ αν είπαμε μία απλή ιστορία στο παιδί μας την ώρα του φαγητού, αν σκαρφιστήκαμε ένα μικρό παραμυθάκι για να κάνουμε να αγαπήσει τα λαχανικά, αν έστω μπήκαμε στον κόπο να του πούμε ότι το καρότο κάνει καλό στην όραση και θα μπορεί να βλέπει καλύτερα;
Αλλοτριωμένοι και πλήρως αδρανοποιημένοι, ακολουθούμε τους προδιαγεγραμμένους ρόλους μας που η σύγχρονη εποχή της διαφήμισης και της τηλεόρασης μας επιτάσσει. Τα παιδιά μας δεν αξίζουν λίγο περισσότερο από τον χρόνο μας;
Πηγές: www.nutrimed.gr
Πηγές: www.nutrimed.gr
iatronet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου