Στην έκθεση γίνεται λόγος για ..............
έλλειψη διαφάνειας στις διαπραγματεύσειςγια τα μνημόνια (MoU), ενώ επισημαίνεται κι η ανάγκη να αξιολογηθεί κατά πόσον τα επίσημα έγγραφα κοινοποιήθηκαν εγκαίρως και με σαφήνεια στα εθνικά κοινοβούλια και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σημειώνεται μάλιστα ο πιθανός αρνητικός αντίκτυπος αυτών των πρακτικών σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των πολιτών και την πολιτική κατάσταση στις επιμέρους χώρες.
Ταυτόχρονα, αν και αναγνωρίζεται ότι η τρόικα συστάθηκε και έδρασε σε συνθήκες εκτάκτου ανάγκης, ασκείται κριτική για μια σειρά θέματα: Ποτέ δεν δόθηκαν σαφείς απαντήσεις για το ζήτημα τωνπολλαπλασιαστών και τα λάθη που έγιναν στις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη. Δεν ξεκαθαρίστηκε η θέση της Ευρώπης αναφορικά με την ανάγκη εσωτερικής υποτίμησης. Η Ελλάδα δεν απέφυγε την «ομαλή» χρεοκοπία, παρά τη βοήθεια που έλαβε.
Διαβάστε αναλυτικά το προσχέδιο της έκθεσης στα αγγλικά
Αναλυτικότερα, στο προσχέδιο της έκθεσης σημειώνονται τα εξής:
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει ότι με τα προγράμματα επιτεύχθηκε βραχυπρόθεσμα η αποφυγή άτακτης χρεοκοπίας που θα είχε πολύ σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, καθώς και δευτερογενείς επιπτώσεις σε άλλες χώρες ανυπολόγιστου μεγέθους και θα οδηγούσε, ενδεχομένως, στην αναγκαστική έξοδο κρατών από την ευρωζώνη. Σημειώνει όμως ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως αυτό αποφεύγεται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, η οικονομική βοήθεια και το πρόγραμμα προσαρμογής στην Ελλάδα δεν απέτρεψαν ούτε μια ομαλή χρεοκοπία, ούτε τη μετάδοση της κρίσης σε άλλα κράτη-μέλη. Επισημαίνεται δε η οικονομική ύφεση που έγινε εμφανής όταν τέθηκαν σε εφαρμογή οι δημοσιονομικές και μακροοικονομικές διορθώσεις.
Οι αστοχίες
Η έκθεση αφήνει αιχμές για τα στατιστικά στοιχεία. Υπογραμμίζει ότι αρκετά οικονομικά μοντέλα είναι αναγκαία για την παραγωγή προγραμμάτων αξιόπιστης και αποτελεσματικής προσαρμογής, ταυτόχρονα όμως αποδοκιμάζει το ότι επαρκείς στατιστικές και πληροφορίες δεν ήταν πάντοτε διαθέσιμες. Σημειώνει ακόμα ότι σε αυτό το θέμα στην Ελλάδα καταγράφεται μεγάλης κλίμακας «απάτη» τα χρόνια που προηγήθηκαν της δημιουργίας του προγράμματος.
Στην έκθεση αναγνωρίζεται ότι η τρόικα δημοσίευσε αναλυτικά στοιχεία για τη διάγνωση των προβλημάτων, τη στρατηγική και τις οικονομικές προβλέψεις, τα οποία επικαιροποιούσε σε τακτική βάση. Εκφράζεται όμως η δυσφορία γιατί τα παραπάνω στηρίχθηκαν σε υπερβολικά αισιόδοξες παραδοχές, ενώ παραγνωρίστηκε το θέμα της πολιτικής αντίδρασης στις αλλαγές σε ορισμένα κράτη-μέλη. Εκτιμά ότι το γεγονός αυτό επηρέασε την ανάλυση της τρόικας αναφορικά με την αλληλεπίδραση δημοσιονομικής εξυγίανσης και ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εκπληρωθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Οι προσπάθειες έγιναν, αλλά το χρέος δεν μειώθηκε, σημειώνει η έκθεση. Αντίθετα, ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ έχει αυξηθεί απότομα σε όλες τις χώρες που μπήκαν σε μνημόνιο.
Μπέρδεψαν τους στόχους
Αποκαλυπτική είναι η έκθεση σχετικά και με τις διαφορετικές στοχεύσεις αλλά και τους δημοσιονομικούςπολλαπλασιαστές. Παραδέχεται ότι οι τελευταίοι είναι δύσκολο να εκτιμηθούν με βεβαιότητα, όμως σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι ενώ το ΔΝΤ παραδέχτηκε πως τους υποεκτίμησε για το διάστημα πριν από τον Οκτώβριο του 2012 η Επιτροπή της Ε.Ε. υποστήριξε τον Νοέμβριο του 2012 ότι οι αστοχίες δεν οφείλονται στους πολλαπλασιαστές. Πρόκειται για μια δημόσια διαφωνία μεταξύ της Επιτροπής και ΔΝΤ, που... δεν είχε συνέχεια.
Από την άλλη πλευρά, ενώ το ΔΝΤ δήλωσε ότι στόχος είναι η εσωτερική υποτίμηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ουδέποτε ενέκρινε με σαφήνεια τον στόχο αυτό. Αντίθετα τόνιζε ότι στόχος στις τέσσερις χώρες του προγράμματος είναι η δημοσιονομική προσαρμογή.
Όπως επισημαίνεται, η εντολή που έλαβε η τρόικα θεωρείται ασαφής και χαρακτηρίζεται από έλλειψη διαφάνειας. Λόγω της «ad hoc» φύσης της, δεν υπήρχε κατάλληλη νομική βάση για τη σύστασή της στη βάση πρωτογενούς δικαίου της Ένωσης. Σημειώνεται μάλιστα η παραδοχή από τον πρόεδρο του Eurogroup ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι το όργανο ενέκρινε τις συστάσεις της τρόικας χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πολιτικές επιπτώσεις.
Με αυτό το δεδομένο, ζητείται επαναξιολόγηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του Eurogroup αναφορικά με τις τροποποιήσεις των MoU στα κράτη-μέλη που λαμβάνουν οικονομική βοήθεια, ώστε να συμπεριλάβει την κατάλληλη δημοκρατική λογοδοσία τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι' αυτό καλεί στη δημιουργία ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραμμών, ώστε να διασφαλιστεί ο κατάλληλος δημοκρατικός έλεγχος αναφορικά με την εφαρμογή των μέτρων σε εθνικό επίπεδο.
Σημειώνεται μάλιστα ο διπλός ρόλος της Επιτροπής στην τρόικα ως αντιπροσώπου των κρατών-μελών και ως οργάνου της Ε.Ε. Με αυτό το δεδομένο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προειδοποιεί ότι μπορεί να υπάρχουν συγκρούσεις συμφερόντων εντός της Επιτροπής μεταξύ του ρόλου της στην τρόικα και της ευθύνης που έχει ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, ιδίως σε τομείς όπως ο ανταγωνισμός και οι κρατικές ενισχύσεις.
Μάλιστα στις προτάσεις που διατυπώνονται με στόχο τη βελτίωση της λογοδοσίας της Επιτροπής, όταν ενεργεί υπό την ιδιότητα του μέλους της τρόικας, συμπεριλαμβάνεται και αυτή που προτείνει ο εκπρόσωπός της να περάσει από ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σε αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται η γενικά ελλιπής δημοκρατική λογοδοσία της τρόικας στις χώρες του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι αυτή η δημοκρατική λογοδοσία ποικίλλει μεταξύ των χωρών, ανάλογα με τη βούληση των εθνικών στελεχών.
Στην έκθεση επαναλαμβάνεται η έκκληση όλες οι αποφάσεις που σχετίζονται με την ενίσχυση της ΟΝΕ να ληφθούν βάσει της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ευρωκοινοβούλιο είναι της άποψης ότι κάθε παρέκκλιση και αυξημένη χρήση διακυβερνητικών συμφωνιών θα διαιρέσει και θα αποδυναμώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών της ζώνης του ευρώ.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαιτεί ο ESM να λογοδοτεί σε αυτό μεταξύ άλλων όσον αφορά τις αποφάσεις για τη χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής, ώστε να ασκηθεί δημοκρατική λογοδοσία στον μηχανισμό.
Ζητά τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των προγραμμάτων προσαρμογής, υφιστάμενων και μελλοντικών, και απαιτεί η τρόικα να προβεί σε απολογισμό αναφορικά με τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και να εξετάσει την αναθεώρηση των MoU με βάση τα πρόσφατα εμπειρικά αποτελέσματα.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω δεδομένων, το προσχέδιο ζητά να εξεταστεί η αλλαγή της Συνθήκης και η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου εντός του κοινοτικού πλαισίου ως εναλλακτική επιλογή προς το ΔΝΤ. Θεωρεί επίσης ότι άλλα θέματα που πρέπει να αξιολογηθούν περιλαμβάνουν το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της τρόικας, τη συμμετοχή της ΕΚΤ στο πλαίσιο της αναθεώρησης των προγραμμάτων και την υποχρεωτική συμμετοχή του ΔΝΤ στα προγράμματα χρηματοδοτικής βοήθειας στην ευρωζώνη.
Μεγάλωσαν οι ανισότητες
Παράλληλα, στην έκθεση εκφράζεται η λύπη για το γεγονός ότι οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στα MoU σηματοδοτούν απόκλιση από το σκεπτικό που εγκαινιάστηκε στη Συνθήκη της Λισαβόνας και των ευρωπαϊκών στρατηγικών για το 2020. Πάντως, επισημαίνεται ότι αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από το γεγονός πως τα προγράμματα έπρεπε να εφαρμοστούν υπό ασφυκτική πίεση χρόνου, σε ένα δύσκολο πολιτικό περιβάλλον.
Αποδοκιμάζεται το γεγονός ότι τα προγράμματα σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία περιλαμβάνουν περικοπές στα συστήματα υγείας και μεταρρυθμίσεις που δεν συνάδουν με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Συνθηκών.
Εκφράζεται λύπη για το ότι από το 2008 η ανισότητα στην κατανομή εισοδήματος έχει αυξηθεί πάνω από τον μέσο όρο στις τέσσερις χώρες που βρέθηκαν σε μνημόνιο και ότι οι περικοπές στις κοινωνικές παροχές σε συνδυασμό με την αύξηση της ανεργίας διευρύνουν τα επίπεδα φτώχειας. Τονίζεται μάλιστα ότι είναι απαράδεκτα τα επίπεδα ανεργίας των νέων στα τέσσερα κράτη-μέλη και ιδιαίτερα σε Ελλάδα, Κύπρο και Πορτογαλία.
Τέλος, το κείμενο χαιρετίζει το τέλος του προγράμματος στην Ιρλανδία και την αναμενόμενη ολοκλήρωση στην Πορτογαλία. Εκφράζει, όμως τη λύπη του για την έλλειψη προόδου στην Ελλάδα, παρά τις πρωτοφανείς μεταρρυθμίσεις που έχουν αναληφθεί...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου