Tου Στεφανου Κασιματη / kassimatis@kathimerini.gr
Δεν ξέρω αν το έχετε συνειδητοποιήσει, αλλά το όνειρο της «πράσινης ανάπτυξης» μόλις μας τελείωσε! Διότι, με την υπουργική ομάδα των «κηπουρών του Γιώργου» να έχει υποστεί ένα γερό κλάδεμα στον ανασχηματισμό, πώς θα γίνει πράσινη ανάπτυξη; Πέρα από τα αστεία όμως, η κυβέρνηση που ορκίσθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής ήταν ........
το φυσικό επακόλουθο της κρίσης που είχε ξεσπάσει την προηγουμένη ημέρα. Την περασμένη Πέμπτη, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας αλυσίδας παραιτήσεων βουλευτών -κάτι που θα καθιστούσε αμφίβολη τη δυνατότητα του ΠΑΣΟΚ να παραμείνει στην εξουσία-, ενεργοποιήθηκε το ένστικτο αυτοσυντήρησης του κόμματος. Το αποτέλεσμα ήταν η εσωτερική ομαλότητα να αποκατασταθεί και η διακυβέρνηση της χώρας υπό τον Γιώργο Παπανδρέου να πάρει μία παράταση χρόνου. Ετσι, το ΠΑΣΟΚ έδειξε ότι μπορεί μεν να μην είναι σε θέση να σώσει τη χώρα, ξέρει όμως πώς να σώζει τον εαυτό του. (Τώρα, για πόσο ακόμη, είναι άλλο θέμα...)
Η προτεραιότητα που δίνει το ΠΑΣΟΚ στην αυτοσυντήρησή του είναι το κύριο στοιχείο που εκφράζεται στη σύνθεση της νέας κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου. Προκειμένου να μη χαθεί η εξουσία, η προηγούμενη κυβέρνηση (των «αντιεξουσιαστών», θυμίζω) πέρασε στην Ιστορία (τρόπος του λέγειν) και τη θέση της πήρε μια αμιγής κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, με μια κυβερνητική επιτροπή στην οποία κυριαρχεί το βαθύ ΠΑΣΟΚ, γαρνιρισμένο με ολίγη από πρώην «εκσυγχρονιστές». Θα έλεγε κανείς ότι η εξέλιξη των πειραματισμών του ΓΑΠ με τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν, ως τώρα, παράλληλη με την εξέλιξη των πειραματισμών του στην αντιπολίτευση. Θα θυμάστε ότι, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης, ξεκίνησε κάνοντας τα δικά του (η λατρεμένη περίοδος των fans του ΓΑΠ, γνωστή και ως «περίοδος του flower power»), ώσπου η εκλογική ήττα του 2007 και η αμφισβήτηση της ηγεσίας του από τον Ευάγγελο Βενιζέλο τον έκαναν να τρέξει κατευθείαν στην αγκάλη του βαθέος ΠΑΣΟΚ. Κάτι ανάλογο δεν φαίνεται ότι ήταν και η περιπέτειά του με τη διακυβέρνηση της χώρας τους τελευταίους είκοσι μήνες;
Ωστόσο, από το σημείο αυτό και πέρα αναλογίες και ομοιότητες με τα χρόνια της αντιπολίτευσης παύουν να υπάρχουν. Τότε, ο κυνισμός της «δομικής αντιπολίτευσης» και η αναισχυντία των παράλογων υποσχέσεων οδήγησαν στην εξουσία· προφανώς όμως, τώρα δεν μπορούν να γλiτώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία. Το βασικό πολιτικό πρόβλημα της κυβέρνησης -η κρατικιστική ιδεολογία της και η ταύτιση του μεγάλου κόμματος με το μεγάλο κράτος- παραμένει και μάλιστα, με κυβέρνηση πλέον αμιγούς ΠΑΣΟΚ, οξύνεται. Πώς θα σώσουν τη χώρα αυτοί των οποίων η ύπαρξη στην πολιτική είναι αξεδιάλυτα συνυφασμένη με τη δημιουργία και τη συντήρηση των σημερινών αδιεξόδων;
Το εν λόγω πρόβλημα προσωποποιείται στην περίπτωση του νέου υπουργού Οικονομικών και β΄ αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει τις γνωστές αρετές, στις οποίες και οφείλει την άνοδό του στην πολιτική: είναι εύστροφος, εύγλωττος, δυναμικός και έχει gravitas. Εντούτοις, αν καθαρίσει κανείς τον λόγο του από τα ρητορικά σχήματα, που με τόση ευχέρεια χειρίζεται, αποδεικνύεται διαχρονικά ένας υπερασπιστής του μεγάλου κράτους. Είναι βάσιμο να ελπίζει κανείς ότι αυτός ο άνθρωπος θα καταφέρει να περιορίσει τα ελλείμματα, μέσω του μοναδικού εφικτού τρόπου, που δεν είναι άλλος από τηδραστική μείωση του κράτους; Προσωπικώς, πιθανότερο βρίσκω ότι, ως επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου, θα συμβάλει στην πραγματοποίηση μιας, κατά κάποιο τρόπο, «ιστορικής συμμετρίας». Αν, δηλαδή, χρεοκοπήσουμε του χρόνου και υπό την προϋπόθεση ότι ώς τότε θα υπάρχει η σημερινή κυβέρνηση, θα έχουν συμπληρωθεί ογδόντα χρόνια από τη χρεοκοπία του 1932 επί Ελευθερίου Βενιζέλου...
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, είναι αλήθεια ότι η νέα κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη ομοιογένεια από την προηγούμενη, στοιχείο το οποίο -θεωρητικά τουλάχιστον- βελτιώνει τη λειτουργικότητά της. Πρακτικά όμως, το πλεονέκτημα αυτό εξουδετερώνεται από το πλαίσιο των προβλημάτων εντός του οποίου είναι υποχρεωμένη να δράσει. Κατά συνέπεια, το μέγιστο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε είναι μια προοπτική μηνών για την κυβέρνηση. Αλλά κι αυτό δεν είναι λίγο, καθώς τέσσερις μήνες μας είναι αναγκαίοι, ώσπου να διευθετηθεί το πρόβλημα δανεισμού της χώρας. Και, πάντως, υπό την προϋπόθεση ότι ο Γιώργος Παπανδρέου θα διατελεί υπό άτυπη κηδεμονία, αφού το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυβέρνησης παραμένει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όσο και αν με την αύξηση του βάρους της αντιπροεδρίας γίνεται μια προσπάθεια αναπλήρωσης της επικίνδυνης ελαφρότητάς του.
Προσφάτως, ο φίλος Π.Ν. μου θύμισε τα λόγια του Ουίνστον Τσώρτσιλ για το αξίωμα του πρωθυπουργού: «Αν σκοντάψει, πρέπει να στηρίζεται· αν διαπράττει σφάλματα, πρέπει να καλύπτονται· αν κοιμάται, δεν πρέπει να ενοχλείται άνευ λόγου· αν δεν αξίζει, πρέπει να τσεκουρώνεται». Ευτυχώς, για τη δική μας περίπτωση, παρόμοιας δραστικότητας μέτρα περιττεύουν, διότι ο Τσώρτσιλ μιλούσε για πρωθυπουργούς, ενώ ο Γεώργιος Β΄ των Παπανδρέου είναι βασιλεύς...
Δεν ξέρω αν το έχετε συνειδητοποιήσει, αλλά το όνειρο της «πράσινης ανάπτυξης» μόλις μας τελείωσε! Διότι, με την υπουργική ομάδα των «κηπουρών του Γιώργου» να έχει υποστεί ένα γερό κλάδεμα στον ανασχηματισμό, πώς θα γίνει πράσινη ανάπτυξη; Πέρα από τα αστεία όμως, η κυβέρνηση που ορκίσθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής ήταν ........
το φυσικό επακόλουθο της κρίσης που είχε ξεσπάσει την προηγουμένη ημέρα. Την περασμένη Πέμπτη, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας αλυσίδας παραιτήσεων βουλευτών -κάτι που θα καθιστούσε αμφίβολη τη δυνατότητα του ΠΑΣΟΚ να παραμείνει στην εξουσία-, ενεργοποιήθηκε το ένστικτο αυτοσυντήρησης του κόμματος. Το αποτέλεσμα ήταν η εσωτερική ομαλότητα να αποκατασταθεί και η διακυβέρνηση της χώρας υπό τον Γιώργο Παπανδρέου να πάρει μία παράταση χρόνου. Ετσι, το ΠΑΣΟΚ έδειξε ότι μπορεί μεν να μην είναι σε θέση να σώσει τη χώρα, ξέρει όμως πώς να σώζει τον εαυτό του. (Τώρα, για πόσο ακόμη, είναι άλλο θέμα...)
Η προτεραιότητα που δίνει το ΠΑΣΟΚ στην αυτοσυντήρησή του είναι το κύριο στοιχείο που εκφράζεται στη σύνθεση της νέας κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου. Προκειμένου να μη χαθεί η εξουσία, η προηγούμενη κυβέρνηση (των «αντιεξουσιαστών», θυμίζω) πέρασε στην Ιστορία (τρόπος του λέγειν) και τη θέση της πήρε μια αμιγής κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, με μια κυβερνητική επιτροπή στην οποία κυριαρχεί το βαθύ ΠΑΣΟΚ, γαρνιρισμένο με ολίγη από πρώην «εκσυγχρονιστές». Θα έλεγε κανείς ότι η εξέλιξη των πειραματισμών του ΓΑΠ με τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν, ως τώρα, παράλληλη με την εξέλιξη των πειραματισμών του στην αντιπολίτευση. Θα θυμάστε ότι, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης, ξεκίνησε κάνοντας τα δικά του (η λατρεμένη περίοδος των fans του ΓΑΠ, γνωστή και ως «περίοδος του flower power»), ώσπου η εκλογική ήττα του 2007 και η αμφισβήτηση της ηγεσίας του από τον Ευάγγελο Βενιζέλο τον έκαναν να τρέξει κατευθείαν στην αγκάλη του βαθέος ΠΑΣΟΚ. Κάτι ανάλογο δεν φαίνεται ότι ήταν και η περιπέτειά του με τη διακυβέρνηση της χώρας τους τελευταίους είκοσι μήνες;
Ωστόσο, από το σημείο αυτό και πέρα αναλογίες και ομοιότητες με τα χρόνια της αντιπολίτευσης παύουν να υπάρχουν. Τότε, ο κυνισμός της «δομικής αντιπολίτευσης» και η αναισχυντία των παράλογων υποσχέσεων οδήγησαν στην εξουσία· προφανώς όμως, τώρα δεν μπορούν να γλiτώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία. Το βασικό πολιτικό πρόβλημα της κυβέρνησης -η κρατικιστική ιδεολογία της και η ταύτιση του μεγάλου κόμματος με το μεγάλο κράτος- παραμένει και μάλιστα, με κυβέρνηση πλέον αμιγούς ΠΑΣΟΚ, οξύνεται. Πώς θα σώσουν τη χώρα αυτοί των οποίων η ύπαρξη στην πολιτική είναι αξεδιάλυτα συνυφασμένη με τη δημιουργία και τη συντήρηση των σημερινών αδιεξόδων;
Το εν λόγω πρόβλημα προσωποποιείται στην περίπτωση του νέου υπουργού Οικονομικών και β΄ αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει τις γνωστές αρετές, στις οποίες και οφείλει την άνοδό του στην πολιτική: είναι εύστροφος, εύγλωττος, δυναμικός και έχει gravitas. Εντούτοις, αν καθαρίσει κανείς τον λόγο του από τα ρητορικά σχήματα, που με τόση ευχέρεια χειρίζεται, αποδεικνύεται διαχρονικά ένας υπερασπιστής του μεγάλου κράτους. Είναι βάσιμο να ελπίζει κανείς ότι αυτός ο άνθρωπος θα καταφέρει να περιορίσει τα ελλείμματα, μέσω του μοναδικού εφικτού τρόπου, που δεν είναι άλλος από τηδραστική μείωση του κράτους; Προσωπικώς, πιθανότερο βρίσκω ότι, ως επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου, θα συμβάλει στην πραγματοποίηση μιας, κατά κάποιο τρόπο, «ιστορικής συμμετρίας». Αν, δηλαδή, χρεοκοπήσουμε του χρόνου και υπό την προϋπόθεση ότι ώς τότε θα υπάρχει η σημερινή κυβέρνηση, θα έχουν συμπληρωθεί ογδόντα χρόνια από τη χρεοκοπία του 1932 επί Ελευθερίου Βενιζέλου...
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, είναι αλήθεια ότι η νέα κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη ομοιογένεια από την προηγούμενη, στοιχείο το οποίο -θεωρητικά τουλάχιστον- βελτιώνει τη λειτουργικότητά της. Πρακτικά όμως, το πλεονέκτημα αυτό εξουδετερώνεται από το πλαίσιο των προβλημάτων εντός του οποίου είναι υποχρεωμένη να δράσει. Κατά συνέπεια, το μέγιστο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε είναι μια προοπτική μηνών για την κυβέρνηση. Αλλά κι αυτό δεν είναι λίγο, καθώς τέσσερις μήνες μας είναι αναγκαίοι, ώσπου να διευθετηθεί το πρόβλημα δανεισμού της χώρας. Και, πάντως, υπό την προϋπόθεση ότι ο Γιώργος Παπανδρέου θα διατελεί υπό άτυπη κηδεμονία, αφού το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυβέρνησης παραμένει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, όσο και αν με την αύξηση του βάρους της αντιπροεδρίας γίνεται μια προσπάθεια αναπλήρωσης της επικίνδυνης ελαφρότητάς του.
Προσφάτως, ο φίλος Π.Ν. μου θύμισε τα λόγια του Ουίνστον Τσώρτσιλ για το αξίωμα του πρωθυπουργού: «Αν σκοντάψει, πρέπει να στηρίζεται· αν διαπράττει σφάλματα, πρέπει να καλύπτονται· αν κοιμάται, δεν πρέπει να ενοχλείται άνευ λόγου· αν δεν αξίζει, πρέπει να τσεκουρώνεται». Ευτυχώς, για τη δική μας περίπτωση, παρόμοιας δραστικότητας μέτρα περιττεύουν, διότι ο Τσώρτσιλ μιλούσε για πρωθυπουργούς, ενώ ο Γεώργιος Β΄ των Παπανδρέου είναι βασιλεύς...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου