Του Σταυρου Λυγερου
Ενα χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου το τοπίο είναι πιο θολό παρά ποτέ. Η τρόικα έχει απευθύνει στον πρωθυπουργό τελεσίγραφο. Μετά τις διορθώσεις που επέβαλε η Ευρωζώνη, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα είναι έτοιμο να παίξει τον ρόλο ενός νέου Μνημονίου.
Σε μία προσπάθεια να καταστήσει κυρίως την αξιωματική αντιπολίτευση συνυπεύθυνη και..........
να μοιραστεί μαζί της το καταλυτικό πολιτικοεκλογικό κόστος, ο Παπανδρέου ύψωσε τη σημαία της συναίνεσης. Πρόκειται για κλασικό πολιτικό ελιγμό των πρωθυπουργών όταν έρχονται στα δύσκολα. Την ίδια σημαία είχαν υψώσει πριν απ’ αυτόν και ο Καραμανλής και ο Σημίτης.
Το ποιοτικά νέο είναι η εμπλοκή της Ε.Ε., η οποία διασυνέδεσε την καταβολή της επόμενης δόσης με την υπερψήφιση του Μεσοπρόθεσμου ουσιαστικά από τη Ν. Δ. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, η πρόταση ήταν του Παπακωνσταντίνου. Στο Μαξίμου θεωρούσαν ότι με αυτόν τον ελιγμό θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν πολιτικά τη Ν. Δ. ή υποχρεώνοντάς την να προσχωρήσει στο Μνημόνιο ή να την κατηγορήσουν ότι προκαλεί αδιέξοδο.
Ενοχλημένη από τη στάση του Σαμαρά και επιδιώκοντας να εκβιάσει την πολιτική στήριξη των «γαλάζιων» στην πολιτική της, η Ευρωζώνη συνέπραξε. Ενας τόσο αντιδημοκρατικός εκβιασμός, όμως, ήταν αναπόφευκτο να προκαλέσει αντιδράσεις. Ο αρχηγός της Ν. Δ. αντέδρασε αυστηρά, ενώ αντιδράσεις εκδηλώθηκαν και στους κόλπους της κυβέρνησης (Πάγκαλος και Βενιζέλος), η οποία, βεβαίως, δεν μπορούσε να υποστηρίξει δημοσίως την ωμή παρέμβαση των δανειστών.
Οι συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς δίνουν μία συνέχεια, αλλά ουσιαστικά η επιχείρηση «συναίνεση», με την έννοια του εκβιασμού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχει ήδη πέσει στο κενό. Είναι ενδεικτική η διορθωτική δήλωση Ρεν. Η Ν. Δ., άλλωστε, έχει ξεκαθαρίσει εγκαίρως πού συμφωνεί και πού διαφωνεί, χωρίς να εγείρει εμπόδια στην εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής.
Είναι κοινός τόπος ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει τις προϋποθέσεις να μακροημερεύσει. Ο σχηματισμός κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού με τη συμμετοχή της Ν. Δ. και πρόθυμων μικρότερων κομμάτων, όμως, δεν είναι ρεαλιστικό σενάριο. Το έχει απορρίψει ο Σαμαράς και είναι αμφίβολο εάν το δέχεται ο Παπανδρέου. Ακόμα λιγότερο ρεαλιστικό είναι το αγαπητό στο «κόμμα του Μνημονίου» σενάριο μιας κυβέρνησης προσωπικοτήτων, που θα στηριζόταν κοινοβουλευτικά από τις ίδιες δυνάμεις και θα είχε αποστολή να εφαρμόσει με αποφασιστικότητα την πολιτική της τρόικας.
Στο τραπέζι βρίσκεται το σενάριο ενός ανασχηματισμού της κυβέρνησης Παπανδρέου με σκοπό να δοθούν βασικά υπουργεία σε προσωπικότητες, οι οποίες θα έδιναν ισχυρή ώθηση στην υλοποίηση του Μνημονίου. Γνωρίζοντας αυτές τις πιέσεις και στην προσπάθειά του να βρεθεί «εντός των τειχών», ο Καρατζαφέρης έχει γίνει κήρυκας, ζητώντας ως αντάλλαγμα να έχει λόγο και ρόλο. Το ανωτέρω σενάριο δεν προσκρούει μόνο στην τάση του Παπανδρέου να περιστοιχίζεται από υπουργούς - «αυλικούς». Προσκρούει και στο γεγονός ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα θα γινόταν περισσότερο απρόθυμη να ψηφίσει τα σκληρά μέτρα της τρόικας, εάν τα έφερναν στη Βουλή υπουργοί εκτός ΠΑΣΟΚ.
Το σενάριο των πρόωρων εκλογών είναι πιο πιθανό, επειδή προσφέρει στον πρωθυπουργό μία διέξοδο. Εάν τις προκηρύξει γρήγορα, μπορεί να ελπίζει ότι το ΠΑΣΟΚ θα έλθει πρώτο κόμμα και με το πριμ των 50 βουλευτών ο ίδιος θα έχει πολιτικό πλεονέκτημα την επόμενη ημέρα, δεδομένου ότι αποκλείεται να προκύψει αυτοδυναμία. Η έλλειψη αυτοδυναμίας απαλλάσσει τον Παπανδρέου από την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισης του αδιεξόδου. Εάν η Ν. Δ. έλθει δεύτερο κόμμα, θα είναι πολιτικά δύσκολο για τον Σαμαρά να αρνηθεί τη συμμετοχή στην κυβέρνηση, παρότι θα πρέπει να διαπραγματευθεί από μειονεκτική θέση. Θα τον κατηγορούσαν ότι ωθεί τη χώρα στην ακυβερνησία.
Εάν πρώτο κόμμα έλθει η Ν. Δ. ο αρχηγός της θα βρεθεί σε δίλημμα: ή θα ζητήσει σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ή θα προσφύγει και πάλι στις κάλπες, διεκδικώντας αυτοδύναμη εντολή. Ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι πολιτικά εύκολο εάν ο Σαμαράς δεν έχει αποφασίσει εκ των προτέρων ποιος είναι ο στρατηγικός του ορίζοντας.
kathimerini
Ενα χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου το τοπίο είναι πιο θολό παρά ποτέ. Η τρόικα έχει απευθύνει στον πρωθυπουργό τελεσίγραφο. Μετά τις διορθώσεις που επέβαλε η Ευρωζώνη, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα είναι έτοιμο να παίξει τον ρόλο ενός νέου Μνημονίου.
Σε μία προσπάθεια να καταστήσει κυρίως την αξιωματική αντιπολίτευση συνυπεύθυνη και..........
να μοιραστεί μαζί της το καταλυτικό πολιτικοεκλογικό κόστος, ο Παπανδρέου ύψωσε τη σημαία της συναίνεσης. Πρόκειται για κλασικό πολιτικό ελιγμό των πρωθυπουργών όταν έρχονται στα δύσκολα. Την ίδια σημαία είχαν υψώσει πριν απ’ αυτόν και ο Καραμανλής και ο Σημίτης.
Το ποιοτικά νέο είναι η εμπλοκή της Ε.Ε., η οποία διασυνέδεσε την καταβολή της επόμενης δόσης με την υπερψήφιση του Μεσοπρόθεσμου ουσιαστικά από τη Ν. Δ. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, η πρόταση ήταν του Παπακωνσταντίνου. Στο Μαξίμου θεωρούσαν ότι με αυτόν τον ελιγμό θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν πολιτικά τη Ν. Δ. ή υποχρεώνοντάς την να προσχωρήσει στο Μνημόνιο ή να την κατηγορήσουν ότι προκαλεί αδιέξοδο.
Ενοχλημένη από τη στάση του Σαμαρά και επιδιώκοντας να εκβιάσει την πολιτική στήριξη των «γαλάζιων» στην πολιτική της, η Ευρωζώνη συνέπραξε. Ενας τόσο αντιδημοκρατικός εκβιασμός, όμως, ήταν αναπόφευκτο να προκαλέσει αντιδράσεις. Ο αρχηγός της Ν. Δ. αντέδρασε αυστηρά, ενώ αντιδράσεις εκδηλώθηκαν και στους κόλπους της κυβέρνησης (Πάγκαλος και Βενιζέλος), η οποία, βεβαίως, δεν μπορούσε να υποστηρίξει δημοσίως την ωμή παρέμβαση των δανειστών.
Οι συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς δίνουν μία συνέχεια, αλλά ουσιαστικά η επιχείρηση «συναίνεση», με την έννοια του εκβιασμού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχει ήδη πέσει στο κενό. Είναι ενδεικτική η διορθωτική δήλωση Ρεν. Η Ν. Δ., άλλωστε, έχει ξεκαθαρίσει εγκαίρως πού συμφωνεί και πού διαφωνεί, χωρίς να εγείρει εμπόδια στην εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής.
Είναι κοινός τόπος ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει τις προϋποθέσεις να μακροημερεύσει. Ο σχηματισμός κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού με τη συμμετοχή της Ν. Δ. και πρόθυμων μικρότερων κομμάτων, όμως, δεν είναι ρεαλιστικό σενάριο. Το έχει απορρίψει ο Σαμαράς και είναι αμφίβολο εάν το δέχεται ο Παπανδρέου. Ακόμα λιγότερο ρεαλιστικό είναι το αγαπητό στο «κόμμα του Μνημονίου» σενάριο μιας κυβέρνησης προσωπικοτήτων, που θα στηριζόταν κοινοβουλευτικά από τις ίδιες δυνάμεις και θα είχε αποστολή να εφαρμόσει με αποφασιστικότητα την πολιτική της τρόικας.
Στο τραπέζι βρίσκεται το σενάριο ενός ανασχηματισμού της κυβέρνησης Παπανδρέου με σκοπό να δοθούν βασικά υπουργεία σε προσωπικότητες, οι οποίες θα έδιναν ισχυρή ώθηση στην υλοποίηση του Μνημονίου. Γνωρίζοντας αυτές τις πιέσεις και στην προσπάθειά του να βρεθεί «εντός των τειχών», ο Καρατζαφέρης έχει γίνει κήρυκας, ζητώντας ως αντάλλαγμα να έχει λόγο και ρόλο. Το ανωτέρω σενάριο δεν προσκρούει μόνο στην τάση του Παπανδρέου να περιστοιχίζεται από υπουργούς - «αυλικούς». Προσκρούει και στο γεγονός ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα θα γινόταν περισσότερο απρόθυμη να ψηφίσει τα σκληρά μέτρα της τρόικας, εάν τα έφερναν στη Βουλή υπουργοί εκτός ΠΑΣΟΚ.
Το σενάριο των πρόωρων εκλογών είναι πιο πιθανό, επειδή προσφέρει στον πρωθυπουργό μία διέξοδο. Εάν τις προκηρύξει γρήγορα, μπορεί να ελπίζει ότι το ΠΑΣΟΚ θα έλθει πρώτο κόμμα και με το πριμ των 50 βουλευτών ο ίδιος θα έχει πολιτικό πλεονέκτημα την επόμενη ημέρα, δεδομένου ότι αποκλείεται να προκύψει αυτοδυναμία. Η έλλειψη αυτοδυναμίας απαλλάσσει τον Παπανδρέου από την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισης του αδιεξόδου. Εάν η Ν. Δ. έλθει δεύτερο κόμμα, θα είναι πολιτικά δύσκολο για τον Σαμαρά να αρνηθεί τη συμμετοχή στην κυβέρνηση, παρότι θα πρέπει να διαπραγματευθεί από μειονεκτική θέση. Θα τον κατηγορούσαν ότι ωθεί τη χώρα στην ακυβερνησία.
Εάν πρώτο κόμμα έλθει η Ν. Δ. ο αρχηγός της θα βρεθεί σε δίλημμα: ή θα ζητήσει σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ή θα προσφύγει και πάλι στις κάλπες, διεκδικώντας αυτοδύναμη εντολή. Ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι πολιτικά εύκολο εάν ο Σαμαράς δεν έχει αποφασίσει εκ των προτέρων ποιος είναι ο στρατηγικός του ορίζοντας.
kathimerini
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου