Tου Μπαμπη Παπαδημητριου
Σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών, οικονομολόγων και σχολιαστών, επικρατεί η πεποίθηση πως το Μνημόνιο φταίει για την αποτυχία του Μνημονίου. Ημουν από τους πρώτους που επισήμανα τις δύο μεγάλες αδυναμίες του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής. Γιατί περί αυτού ομιλούμε όταν αναφερόμαστε στην ...........
οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο.
Η πρώτη αδυναμία ήταν η έλλειψη ρεαλισμού ως προς την ικανότητα του ελληνικού κράτους να τιθασεύσει τις δαπάνες του, σε συνδυασμό με την απουσία ιδιωτικοποιήσεων και τη μεταφορά «τζίρου» στην ιδιωτική οικονομία.
Η δεύτερη παρατήρηση είχε να κάνει με την υπερβολική και κακώς κατανεμημένη αύξηση φόρων. Η επέκταση και η εντατικοποίηση μιας στρεβλής δομής φόρων ήταν λάθος. Σε συνδυασμό μάλιστα με την ανικανότητα και τη διαφθορά του φοροληπτικού μηχανισμού του κράτους, το πράγμα γινόταν χειρότερο. Για να γίνει επικίνδυνο επειδή η οικονομία βρισκόταν ήδη σε καθοδική φάση.
Οι παρατηρήσεις αυτές έγιναν και από την «τρόικα». Ηταν η επιμονή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου που έστησε λάθος την ομάδα του Μνημονίου. Και ήταν η λειψή κατανόηση του ΠΑΣΟΚ, ιδιαίτερα της προεδρικής ομάδας, για τη νέα πραγματικότητα, που υποστήριξε το αποτυχημένο μείγμα πολιτικής.
Αν η συντήρηση ενός πολυέξοδου και αναποτελεσματικού κράτους ήταν το ένα στοιχειώδες λάθος, υπάρχουν δύο άλλα εξίσου σοβαρά. Το ένα αφορά την πηγή της ύφεσης. Και το άλλο, το μέσον για την έξοδό μας.
Η ύφεση προήλθε ως λογικό αποτέλεσμα του διπλού ελλείμματος, το οποίο πολύ ενωρίς έδειξε η Τράπεζα Ελλάδος και με έμφαση υπογράμμισε ο σημερινός διοικητής της Γιώργος Προβόπουλος, ήδη πριν από τις εκλογές.
Η Ελλάδα είχε ξεπεράσει το σημείο ασφάλειας στον δανεισμό του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, ήδη πριν εκδηλωθεί η παγκόσμια κρίση ρευστότητας και, ακολούθως, φερεγγυότητας. Ελληνικές και διεθνείς τράπεζες έκαναν το σοβαρότατο λάθος να χρησιμοποιήσουν δημόσιο χρέος επί του οποίου στήριξαν δικό τους, τραπεζικό χρέος, για να δημιουργήσουν αδικαιολόγητο ιδιωτικό χρέος.
Τα προηγούμενα δάνεια στήριξαν τα επόμενα και όλα μαζί αναχρηματοδοτούσαν το δημόσιο χρέος, το οποίο αντίκριζε τις υποχρεώσεις μας μέσα στο ευρωσύστημα.
Η ευθύνη και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του επιτρόπου Αλμούνια και της προηγούμενης διοίκησης της Τράπεζας Ελλάδος και των ηγεσιών των μεγάλων μας τραπεζών και, κυρίως, των τεσσάρων υπουργών Οικονομικών, μετά την είσοδό μας στο ευρώ, είναι αυτονόητη.
Την επόμενη στιγμή που τα δάνεια αυτά θα μειώνονταν, ήταν επόμενο ότι η οικονομία θα έπεφτε σε ύφεση. Αυτό ακριβώς συνέβη. Οι νέοι φόροι επιτάχυναν τις δυσμενείς εξελίξεις, καθώς το κράτος οικειοποιήθηκε εντατικότερα τους λιγοστούς διαθέσιμους πόρους.
Ταυτοχρόνως, το τραπεζικό μας σύστημα εξαρτήθηκε καθοριστικά από το κράτος. Το υπουργείο εξέδιδε «χρήμα» με το οποίο οι τράπεζες συντηρούσαν τις θέσεις τους στα κρατικά ομόλογα. Με το ίδιο χρήμα συντηρούσαν τα ανοίγματα των μεγάλων πελατών τους. Και, ταυτοχρόνως, συμπλήρωναν τις δαπάνες τους κράτους πέραν των δόσεων του Μνημονίου.
Ζήσαμε, στη διάρκεια των προηγουμένων 14 μηνών, ένα νέο πιστωτικό ψέμα. Στο μεταξύ, η βάση των αποταμιεύσεων συρρικνώθηκε περισσότερο. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν επικίνδυνα. Και, κυρίως, οι διεθνείς δανειστές μάς κατέστησαν απολύτως σαφές ότι δεν πιστεύουν πλέον σε εμάς.
Η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει ότι θα εφαρμόσουμε τη βασική συνταγή κάθε προγράμματος σταθεροποίησης. Θα μειώσουμε περαιτέρω το εσωτερικό μας κόστος. Η εσωτερική υποτίμηση παραμένει μονόδρομος. Οσο οι φίλοι θα μας δανείζουν, θα γίνεται με σχετικά ήπιο τρόπο. Αν σταματήσουν, θα γίνει τόσο βάναυσα που κανείς δεν μπορεί, αυτή τη στιγμή, να το φανταστεί. Θα κάνουν καλά, οι πολιτικοί μας, να μη το ξεχνούν αυτό.
kathimerini
Σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών, οικονομολόγων και σχολιαστών, επικρατεί η πεποίθηση πως το Μνημόνιο φταίει για την αποτυχία του Μνημονίου. Ημουν από τους πρώτους που επισήμανα τις δύο μεγάλες αδυναμίες του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής. Γιατί περί αυτού ομιλούμε όταν αναφερόμαστε στην ...........
οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο.
Η πρώτη αδυναμία ήταν η έλλειψη ρεαλισμού ως προς την ικανότητα του ελληνικού κράτους να τιθασεύσει τις δαπάνες του, σε συνδυασμό με την απουσία ιδιωτικοποιήσεων και τη μεταφορά «τζίρου» στην ιδιωτική οικονομία.
Η δεύτερη παρατήρηση είχε να κάνει με την υπερβολική και κακώς κατανεμημένη αύξηση φόρων. Η επέκταση και η εντατικοποίηση μιας στρεβλής δομής φόρων ήταν λάθος. Σε συνδυασμό μάλιστα με την ανικανότητα και τη διαφθορά του φοροληπτικού μηχανισμού του κράτους, το πράγμα γινόταν χειρότερο. Για να γίνει επικίνδυνο επειδή η οικονομία βρισκόταν ήδη σε καθοδική φάση.
Οι παρατηρήσεις αυτές έγιναν και από την «τρόικα». Ηταν η επιμονή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου που έστησε λάθος την ομάδα του Μνημονίου. Και ήταν η λειψή κατανόηση του ΠΑΣΟΚ, ιδιαίτερα της προεδρικής ομάδας, για τη νέα πραγματικότητα, που υποστήριξε το αποτυχημένο μείγμα πολιτικής.
Αν η συντήρηση ενός πολυέξοδου και αναποτελεσματικού κράτους ήταν το ένα στοιχειώδες λάθος, υπάρχουν δύο άλλα εξίσου σοβαρά. Το ένα αφορά την πηγή της ύφεσης. Και το άλλο, το μέσον για την έξοδό μας.
Η ύφεση προήλθε ως λογικό αποτέλεσμα του διπλού ελλείμματος, το οποίο πολύ ενωρίς έδειξε η Τράπεζα Ελλάδος και με έμφαση υπογράμμισε ο σημερινός διοικητής της Γιώργος Προβόπουλος, ήδη πριν από τις εκλογές.
Η Ελλάδα είχε ξεπεράσει το σημείο ασφάλειας στον δανεισμό του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, ήδη πριν εκδηλωθεί η παγκόσμια κρίση ρευστότητας και, ακολούθως, φερεγγυότητας. Ελληνικές και διεθνείς τράπεζες έκαναν το σοβαρότατο λάθος να χρησιμοποιήσουν δημόσιο χρέος επί του οποίου στήριξαν δικό τους, τραπεζικό χρέος, για να δημιουργήσουν αδικαιολόγητο ιδιωτικό χρέος.
Τα προηγούμενα δάνεια στήριξαν τα επόμενα και όλα μαζί αναχρηματοδοτούσαν το δημόσιο χρέος, το οποίο αντίκριζε τις υποχρεώσεις μας μέσα στο ευρωσύστημα.
Η ευθύνη και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του επιτρόπου Αλμούνια και της προηγούμενης διοίκησης της Τράπεζας Ελλάδος και των ηγεσιών των μεγάλων μας τραπεζών και, κυρίως, των τεσσάρων υπουργών Οικονομικών, μετά την είσοδό μας στο ευρώ, είναι αυτονόητη.
Την επόμενη στιγμή που τα δάνεια αυτά θα μειώνονταν, ήταν επόμενο ότι η οικονομία θα έπεφτε σε ύφεση. Αυτό ακριβώς συνέβη. Οι νέοι φόροι επιτάχυναν τις δυσμενείς εξελίξεις, καθώς το κράτος οικειοποιήθηκε εντατικότερα τους λιγοστούς διαθέσιμους πόρους.
Ταυτοχρόνως, το τραπεζικό μας σύστημα εξαρτήθηκε καθοριστικά από το κράτος. Το υπουργείο εξέδιδε «χρήμα» με το οποίο οι τράπεζες συντηρούσαν τις θέσεις τους στα κρατικά ομόλογα. Με το ίδιο χρήμα συντηρούσαν τα ανοίγματα των μεγάλων πελατών τους. Και, ταυτοχρόνως, συμπλήρωναν τις δαπάνες τους κράτους πέραν των δόσεων του Μνημονίου.
Ζήσαμε, στη διάρκεια των προηγουμένων 14 μηνών, ένα νέο πιστωτικό ψέμα. Στο μεταξύ, η βάση των αποταμιεύσεων συρρικνώθηκε περισσότερο. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν επικίνδυνα. Και, κυρίως, οι διεθνείς δανειστές μάς κατέστησαν απολύτως σαφές ότι δεν πιστεύουν πλέον σε εμάς.
Η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει ότι θα εφαρμόσουμε τη βασική συνταγή κάθε προγράμματος σταθεροποίησης. Θα μειώσουμε περαιτέρω το εσωτερικό μας κόστος. Η εσωτερική υποτίμηση παραμένει μονόδρομος. Οσο οι φίλοι θα μας δανείζουν, θα γίνεται με σχετικά ήπιο τρόπο. Αν σταματήσουν, θα γίνει τόσο βάναυσα που κανείς δεν μπορεί, αυτή τη στιγμή, να το φανταστεί. Θα κάνουν καλά, οι πολιτικοί μας, να μη το ξεχνούν αυτό.
kathimerini
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου