Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2011

Συγκοινωνίες με προστιθέμενα οφέλη

Tου Νικου Γ. Ξυδακη

Η αντιπαράθεση γύρω από την αύξηση του κομίστρου στα δημόσια μέσα μεταφοράς χρωματίζεται κυρίως από την άρνηση πληρωμής και τις ακραίες συμπεριφορές του κινήματος «Δεν πληρώνω». Αυτό που δεν συζητείται είναι η κατάσταση των συγκοινωνιών: η αποτελεσματικότητά τους, η εξυπηρέτηση, η αρτιότητα του δικτύου, σε συνάρτηση με το κόστος λειτουργίας και το ζητούμενο κόμιστρο.

Οτι η αύξηση του κομίστρου έως και 80% είναι δυσβάστακτη, ιδίως σε περίοδο συρρίκνωσης του πραγματικού εισοδήματος, δεν αμφισβητείται· ο χαμηλόμισθος δυσκολεύεται ακόμη και με το 45άρι για τη μηνιαία κάρτα. Οτι οι οργανισμοί συγκοινωνιών έχουν δυσβάστακτα ελλείμματα και ..........


απαιτείται νοικοκύρεμα των οικονομικών τους, επίσης δεν αμφισβητείται.

Να εξαφανιστεί το έλλειμμα των δημόσιων μεταφορικών μέσων είναι περίπου αδύνατον· στις περισσότερες χώρες του κόσμου η υπηρεσία αυτή ενισχύεται από το κράτος. Γιατί όμως δεν υιοθετείται αναπτυξιακή λογική; Γιατί δεν επιχειρείται η αύξηση των εσόδων, δηλαδή της πελατείας, με βελτίωση των υπηρεσιών και εξορθολογισμό των δαπανών; Η πολιτική ηγεσία και οι διοικήσεις των συγκοινωνιακών οργανισμών, πρώτα απ' όλα, θα έπρεπε να σκεφτούν τρόπους αναβάθμισης των υπηρεσιών τους και προσέλκυσης του κοινού. Οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα για να διασχίσουν την Αθήνα ταλαιπωρούνται επί ώρες μέχρι τον προορισμό τους, περιμένοντας στις στάσεις, στριμωγμένοι στα οχήματα, αλλάζοντας δυο και τρεις γραμμές, υπομένοντας μποτιλιαρίσματα.

Αν ο τόπος εργασίας βρίσκεται μακριά από το σπίτι, δύο και τρεις ώρες ζωής δαπανώνται καθημερινά σε λεωφορεία και μετρό. Σε καιρούς πανάκριβων καυσίμων, πανάκριβου ταξί και συρρίκνωσης του εισοδήματος, η πρώτη μέριμνα θα έπρεπε να αφορά την ουσιαστική βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών για την προσέλκυση του κοινού και την αύξηση των εσόδων διά της αύξησης του όγκου εισιτηρίων. Κανείς δεν θέλει να καίει πανάκριβη βενζίνη και να κουράζεται οδηγώντας στην μποτιλιαρισμένη Αθήνα· η εξυπηρετική συγκοινωνία προτιμάται, και αυτό αποδείχθηκε με τη δημοφιλία που κέρδισε το μετρό.

Δυστυχώς και στην περίπτωση των συγκοινωνιών επικρατεί άκριτα η εύκολη λογική των οριζόντιων περικοπών και των κατακόρυφων αυξήσεων, χωρίς στόχευση της δράσης, χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, χωρίς προστιθέμενα οφέλη έναντι της μεγάλης αύξησης.

Αυτή η μυωπική λογική όμως μεταδίδει παράλληλα μηνύματα στον ήδη δυσφορούντα πληθυσμό: όχι μόνο ότι δεν υπάρχει αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά ότι τα μέτρα λαμβάνονται χωρίς αίσθηση της πραγματικότητας, χωρίς αίσθηση της συγκυρίας, χωρίς επίγνωση των αναγκών. Το ακριβό κόμιστρο στις δημόσιες συγκοινωνίες, σε συνδυασμό με την παραμένουσα δυσλειτουργικότητά τους και τη μέτρια εξυπηρέτηση, δρα αποτρεπτικά για τη βελτίωση των μέσων και τη γενίκευση της χρήσης τους, τέτοια που να μας οδηγεί σταδιακά προς άλλη αντίληψη του δημόσιου χώρου και άλλη δημόσια συμπεριφορά, οικολογική και δημοκρατική.

Δεν υπάρχουν σχόλια: